“‘Tsundoku: de kunst van het boekenstapelen’

Als er één ding is dat ik graag doe, is het boekhandels bezoeken. Dat zijn kleine avonturen om nieuwe boeken te ontdekken en als een hond rond te snuffelen tussen de kaften om uiteindelijk met een nieuw boek naar huis te gaan.

Dan beeld ik me in dat ik een schatkist aan verhalen vond, met informatie die me als lezer zal verrijken en mijn collectie verder uitbreidt. Alleen heb ik thuis al zo veel schatkisten die zo’n lange tijd ongeopend bleven.

Mag ik jou de vraag stellen hoeveel boeken uit je collectie jij al las, beste lezer? Voel je niet schuldig als je meer ongelezen, dan gelezen boeken in je collectie hebt, want ik voel dezelfde lichte schaamte.

Ja, schaamte, want ik beschouw mezelf een fervente lezer. Het is een hobby die ik koester en deel uitmaakt van mijn identiteit. Als leescoach is het mijn job om leesbevordering te promoten. Het is dan geen verrassing dat ik zuchtte wanneer ik vorige maand besefte dat ik een enorme collectie boeken heb waarvan ik nog geen één pagina las.

Lezers kopen graag boeken. Laten ons eerlijk zijn: hoe fijn voelt het om de eerste keer een nieuwe boekhandel te betreden? Om onder de indruk te zijn over hoe de boekhandelaars hun boeken cureren en in de markt zetten op sociale media?

We houden van de authentieke zoektocht naar “het boek” dat in onze boekenkast past. Vervolgens willen daarover ook iets delen.

Maar de laatste tijd ben ik het beu om het zoveelste boek als een cassettetape in mijn overvolle boekenkast te schuiven.

Het is goed om veel boeken te willen lezen en hebben. Maar als je perceptie over boeken verandert en boeken meer decoratie worden dan een papierbundel die je als lezer hoort te verrijken, wordt het een tweesnijdend zwaard.

Een boekenkast vol ongelezen boeken dat verandert in behangpapier is zonde. Het belemmert mijn genot voor lezen lichtjes. Als leescoach heb ik de laatste tijd daardoor met minder plezier gelezen.

Het idee dat ik boeken moet blijven kopen, dat ik dit jaar nog x aantal boeken moet lezen of dat ik dat ene specifieke boek nog moet lezen, doet snel vergeten waarom lezen überhaupt leuk is. Het wordt iets prestatiegebonden en niet meer voor je plezier, je verbeelding en verlangen naar nieuwe kennis en ervaringen. 

Leesbevordering dient niet alleen om literatuur te promoten bij niet-lezers, maar ook bij fervente lezers. We moeten niet alleen denken aan de leesvaardigheid van jongeren die niet lezen, maar ook aan jongeren en ouderen die nu al graag lezen. Zelfs een boekenwurm kan in een leesdip terecht komen.

Boekentoren afbreken

Tsundoku kan zorgen voor zo’n leesdip. Het is een Japans woord.

Volgens de blogsite Hebban - waar je trouwens terecht kan voor goede recensies en leesblogs - betekent: het verzamelen van boeken, die ongelezen blijven. Je kan de term ook gebruiken voor een persoon die veel boeken koopt maar ze niet leest en die die laat opstapelen op de vloer, in boekenrekken, op meubilair totdat er bij wijze van spreken een oerwoud aan boeken ontstaat.

Nu dat we het probleem kunnen benoemen is het ook belangrijk om te weten hoe je dit kan oplossen.

Nu is het zomer. De tijd vertraagt en misschien ben je op verlof. Dit de geschikte periode om iets te doen aan je Tsundokuprobleem.

Allereerst raad ik je aan om te kijken naar je boekenkast. Welke boeken heb je nog niet gelezen? Maak er een aparte ruimte voor zodat je ze kan beschouwen als eerste prioriteit.

Voel je toch de drang om een ander boek te lezen dat nog niet in je collectie zit? Leen het dan in de bibliotheek. Want boeken die je leent, hoor je binnen een bepaalde termijn terug te geven. Dan voel je je genoodzaakt om het boek uit te lezen. 

Heb je boeken liggen die je ooit gekocht of gekregen hebt maar toch niet leuk vindt? Die kan je verkopen of weggeven. Zo maak je er iemand anders blij mee.

Maar de allerbelangrijkste tip die ik kan geven: maak tijd vrij om te lezen. Zorg ervoor dat je altijd een boek bij hebt zodat je op eender welk moment kan lezen. Maar hier een gewoonte van en na een tijd zal je boekentoren afbreken. Boeken horen geen bakstenen te zijn, maar wel papierbundels die je eraan herinneren waarom je graag leest.