‘Hoe sneller de temperaturen stabiliseren, hoe meer gletsjers we kunnen redden’
Alpen verliezen helft van hun gletsjers in volgende tien jaar
Wereldwijd zullen elk jaar tot vierduizend gletsjers verdwijnen, met een piek rond 2050. De Alpen worden bijzonder hard getroffen. Dat blijkt uit onderzoek van de VUB en de ETH Zürich.
De nieuwe studie onder leiding van de VUB en de ETH Zürich brengt voor het eerst in kaart wanneer individuele gletsjers wereldwijd zullen verdwijnen.
De conclusie in Nature Climate Change is hard: de wereld stevent af op een tijdperk van ongeziene gletsjeruitsterving. Het aantal verdwijnende gletsjers zal pieken tussen 2041 en 2055. In dat decennium, Peak glacier extinction, kunnen tot vierduizend gletsjers per jaar verloren gaan.
Hoe erg het wordt, zal afhangen van de mate waarin de mens de uitstoot van broeikasgassen kan beteugelen. Maar, zeggen de onderzoekers: zelfs in het meest optimistische klimaatscenario verdwijnen jaarlijks nog zo’n tweeduizend gletsjers rond de piek. Klokken we af op +4 graden Celsius, dan verdubbelt dat aantal.
‘Dit is de eerste keer dat we de verdwijning van elke gletsjer op aarde afzonderlijk hebben berekend’, zegt hoofdauteur Lander Van Tricht. ‘Het markeert een diepgaand kantelpunt voor landschappen, ecosystemen en gemeenschappen die sterk verbonden zijn met gletsjers.’
Alpen
De verschillen per regio zijn groot. De Alpen en Kaukasus kunnen binnen 10 à 20 jaar al meer dan de helft van hun gletsjers kwijt zijn. Alaska, Spitsbergen en Arctisch Canada bereiken hun piek veel later door hun grotere en trager reagerende gletsjers.
Ook de situatie tegen het einde van deze eeuw is sterk afhankelijk van de strijd tegen de klimaatverandering. In een scenario bij 1,5 graad Celsius kan naar schatting de helft van de huidige gletsjers overleven. Bij de huidige klimaatbeloften, die leiden tot een opwarming van 2,7 graden, is dat nog maar 20%. En in het slechtste scenario is dat amper 10%.
In de Alpen resteren mogelijk nog maar 110 gletsjers bij het 2,7 graden-scenario, en amper 20 als de klimaatverandering op 4 graden afklokt. De Aletsch-gletsjer, de grootste gletsjer van de Alpen, zou dan enkel nog bestaan uit een aantal kleine ijsrestanten.
‘Het verschil tussen 2000 of 4000 verdwijnende gletsjers per jaar midden deze eeuw wordt bepaald door klimaatbeleid dat vandaag wordt gevoerd’, benadrukt Van Tricht. ‘Hoe sneller de temperaturen stabiliseren, hoe meer gletsjers we kunnen redden.’
Enorme impact
Gletsjers zijn niet alleen cruciale waterreservoirs, maar ook toeristische trekpleisters en culturele iconen. Overal ter wereld ontstaan rouwrituelen rond verdwijnende ijsreuzen – van gletsjerbegrafenissen in Zwitserland en Nepal tot een internationaal ‘gletsjerkerkhof’ in IJsland.
‘Achter elke verdwijnende gletsjer schuilt een plaats, een gemeenschap en een geschiedenis’, zegt Van Tricht. ‘Nu we precies weten waar en wanneer gletsjers verdwijnen, kunnen we beter plannen voor een toekomst met veel minder ijs.’
Niets missen?
Abonneer je op (één van) onze nieuwsbrieven.
