Conservatieve Amerikanen wantrouwen alle wetenschappers

De wetenschap speelt een cruciale rol in de oplossing van grote wereldproblemen zoals pandemieën of de klimaatverandering. Maar als mensen de wetenschappers niet vertrouwen, zullen ze die oplossingen minder snel accepteren.

In de VS en veel andere landen is dat vertrouwen onder conservatieve stemmers vaak minder groot dan onder meer liberale kiezers. ‘En sinds de jaren 1980 is het vertrouwen van conservatieven in de VS zelfs aan het kelderen’, zegt sociaal psycholoog Bastiaan Rutjens van de Universiteit van Amsterdam.

Dat komt deels omdat de wetenschappelijke resultaten niet aansluiten bij politieke of economische overtuigingen van conservatieven. Daarnaast wordt de wetenschap in sommige kringen weggezet als ‘linkse hobby’ en universiteiten als bolwerken van het linkse establishment.

Alle wetenschappen

Voor de studie in Nature Human Behaviour vroegen Rutjens en zijn collega’s bijna achtduizend Amerikanen hoe ze dachten over 35 verschillende wetenschappelijke beroepen, van antropologen tot biologen en atoomfysici.

Daaruit blijkt dat conservatieven minder vertrouwen hebben dan liberale kiezers in alle 35 wetenschappelijke beroepen die werden onderzocht. Niet alleen de vakgebieden die aan onderwerpen werken die zij belangrijk vinden, zoals klimaatverandering of inclusie, maar ook disciplines met bijvoorbeeld een focus op de industrie.

Extra polariserend

Toch heeft de discipline invloed op het verschil in vertrouwen: klimaatwetenschappers, medische onderzoekers en sociale wetenschappen creëren duidelijk het grootste verschil . Dat komt waarschijnlijk omdat in deze vakgebieden de resultaten vaker botsen met conservatieve overtuigingen als een vrijemarkteconomie of een conservatief sociaal beleid, denken de wetenschappers.

Het vertrouwen in technische en toegepaste disciplines, zoals industriële chemie verschilde minder sterk: daar ligt de focus vaker op economische groei en productiviteit. ‘Maar het blijft opvallend dat we dus ook hier zien dat het vertrouwen van conservatieven lager is’, zegt Rutjens. ‘Hun wantrouwen verspreidt zich over de hele wetenschap.’

Niet enkel in de VS

Het is moeilijk te voorspellen hoe die trend zich verder zal ontwikkelen, denkt de wetenschapper. ‘Er gebeuren nu extreme dingen in Amerika’, zegt hij. ‘Maar ook dichterbij, hier in Nederland, zien we ongekende manieren waarop over wetenschap wordt gesproken, soms gepaard met veel wantrouwen.’

Uit het onderzoek blijkt nog dat het moeilijk is om met een relatief snelle ingreep het vertrouwen in wetenschap te versterken. ‘Dat betekent niet dat het onmogelijk is, maar korte interventies werken dus niet om wetenschap transparanter en betrouwbaarder te maken voor bepaalde groepen. We hebben sterkere interventies nodig die wetenschap echt persoonlijk maken. Dus: wat kan wetenschap bijdragen aan jouw leven, hier en nu.’