De staat van het Europese milieu: er is hoop, maar het wordt hard werken

Het vijfjaarlijkse rapport geeft een overzicht van de staat van het milieu in Europa, met input uit 38 landen. Het gaat niet goed met dat milieu, is de toon, maar er is ook heel goed nieuws, en Europa beschikt over de troeven om de problemen aan te pakken.

Eerst het goede nieuws: de Europese Unie is een van de beste leerlingen ter wereld op het gebied van klimaatinspanningen. De Unie is erin geslaagd haar uitstoot sterk te verminderen en het aandeel hernieuwbare energie te verdubbelen. Ook de luchtkwaliteit in de EU is merkbaar verbeterd, Europese landen gaan zuiniger om met grondstoffen, en ook op het vlak van recyclage zijn flinke vorderingen geboekt.

Natuur

Maar de biodiversiteit op land en in de Europese wateren blijft snel afnemen, waarschuwt het rapport. Dat heeft te maken met onze consumptiepatronen en de manier waarop we zaken produceren, vooral dan in het voedselsysteem. Het agentschap verwacht dat die achteruitgang zal aanhouden, en dat de Europese landen hun doelstellingen tegen 2030 dus niet zullen halen.

Ook de Europese watervoorraden staan onder grote druk. Een derde van de Europese bevolking en het Europese grondgebied wordt getroffen door waterstress. Dat maakt het des te belangrijk om de gezondheid van rivieren en meren te beschermen, zegt het rapport.

Europa is het snelst opwarmende continent ter wereld en die snelle verandering bedreigt onze veiligheid, de volksgezondheid, ecosystemen, infrastructuur en de economie. De toenemende frequentie en omvang van klimaatrampen maken dat de Europese samenleving en economie moeten veranderen.

‘Deze grote uitdagingen vereisen een heroverweging van de links tussen onze economie en de natuurlijke omgeving, land, water en natuurlijke hulpbronnen’, aldus het rapport. ‘Alleen door het natuurlijke milieu in Europa te herstellen, kunnen we een concurrerende economie en een hoge levenskwaliteit voor Europese burgers behouden.’

Kortom, alweer een rapport vol waarschuwingen. Maar er is zeker reden om ook hoopvol te zijn, benadrukt het EEA: Europa beschikt over het beleid, de instrumenten, de kennis en decennia aan ervaring in het samenwerken aan onze duurzaamheidsdoelen.

Het rapport is een ‘stevige herinnering’ dat we op koers moeten blijven en onze ambities op het vlak van milieu en klimaat nog sterker moeten formuleren, zegt Teresa Ribera, vicevoorzitter van het EEA.

‘Het recent extreem weer toont ons hoe kwetsbaar onze welvaart en onze veiligheid zijn als de natuur in het gedrang komt en als de klimaatimpact toeneemt’, zegt ze. ‘De natuur beschermen is geen kost. Het is een investering in ons concurrentievermogen, onze veerkracht en het welzijn van onze burgers.’