Klimaatverandering dramatisch voor tienermeisjes in Sahel

In de Sahel, een regio die al geteisterd is door conflicten en waar velen op de vlucht zijn, is de impact van klimaatverandering overal merkbaar. Stijgende temperaturen, droogteperiodes en onregelmatige regenval vernietigen oogsten, verergeren voedseltekorten en vergroten zo de armoede. Voedselprijzen stijgen, en waterputten drogen uit.

Aan de studie A Gathering Storm werkten 25 jonge vrouwelijke onderzoekers mee. Zij verzamelden inzichten en ervaringen van bijna duizend tienermeisjes en jonge vrouwen in Burkina Faso, Guinee, Mali, Niger en Nigeria.

Dat levert een grimmig beeld op van hun ervaringen in de Sahel en onderstreept de dringende nood aan actie. Maar het belicht ook de veerkracht en vastberadenheid van de tienermeisjes, zegt Plan International. Het toont hoe ze zich aanpassen - ondanks de immense uitdagingen - aan het veranderende klimaat.

Schooluitval

‘We hebben niet meer genoeg te eten; er zijn geen bomen meer, dus we kunnen niet eens aan hout komen om onze maaltijden te koken’, vertelt een tienermeisje uit Burkina Faso. ‘Het feit dat we alleen vuur maken met verzamelde zakken veroorzaakt veel ziekte en ongemak. Soms eten we rauwe maaltijden en vaak maaltijden die helemaal doordrongen zijn van de geur van de plastic zakjes.’

De meisjes getuigen ook over de impact op hun onderwijs. Door de klimaatverandering moeten ze te veel tijd aan huishoudelijke taken besteden waardoor ze minder naar school kunnen. ‘En onze klaslokalen zijn niet aangepast aan de intense hitte, waardoor we ons niet kunnen concentreren en de lessen niet normaal kunnen volgen’, zegt een tienermeisje uit Mali.

Seksueel geweld

Omdat ze verder moeten stappen om bruikbare waterbronnen te bereiken, worden meisjes en jonge vrouwen blootgesteld aan intimidatie en seksueel geweld. Om hun toekomst veilig te stellen, zien sommige ouders een gedwongen huwelijk op jonge leeftijd als de enige uitweg. ‘Als je ouders niet de middelen hebben om in je behoeften te voorzien, geven ze je al heel vroeg op om te trouwen’, getuigt een jonge vrouw uit Mali.

Er ontstaan ook gezondheidsproblemen als gevolg van vervuild water, extreme hitte en slechte voeding. Door waterschaarste is voor meisjes en vrouwen menstruatiehygiëne een bijkomende uitdaging die het moeilijker maakt om naar school te gaan of om deel te nemen aan sociale activiteiten.

‘Dit onderzoek toont dat het meisjes en jonge vrouwen zijn die het meest te lijden hebben onder de klimaatcrisis in de Sahel’, zegt Alasan Senghore, regionaal directeur van Plan International voor West- en Centraal-Afrika. ‘Ze missen school, zijn slachtoffer van onveiligheid en gendergerelateerd geweld en hebben te maken met waterschaarste wat leidt tot slechte gezondheid en hygiëne. We dringen er bij overheden, ngo’s en donoren op aan om te luisteren naar meisjes en jonge vrouwen en concrete stappen te nemen om hun leiderschap en veerkracht te ondersteunen.’