“‘‘De Arizonaregering heeft te weinig aandacht voor de rechten van vrouwen’ ’

Op wereldschaal zijn we getuige van een ongekende transformatie van de economische en politieke machtsstructuren. De neoliberale belofte van gedeelde welvaart is niet van toepassing voor grote delen van de bevolking, wat heeft geleid tot een ongekende toename van ongelijkheid. Een nieuwe “broligarchie” ontstaat, waarin rijkdom en politieke macht geconcentreerd worden in de handen van een kleine groep miljardairs en financiële elites. Deze elites houden er een patriarchale, viriele en vrouwonvriendelijke visie op na, enkel en alleen om hun eigen belangen te dienen. 

Zonder een krachtige tussenkomst van de regeringen zal de erosie van de moeizaam verworven vooruitgang van de afgelopen decennia alleen maar versnellen. 

In plaats van een eerlijker systeem te eisen, voelen velen zich aangetrokken tot een antifeministisch en anti-immigratiediscours, of wijzen ze de “woke-cultuur” aan als de oorzaak van hun achteruitgang. Dit is een reactie die actief wordt opgewekt, uitgebuit en in stand gehouden door reactionaire en opportunistische bewegingen, die zondebokken aanwijzen in plaats van de werkelijke oorzaken van sociale achteruitgang aan te pakken. Ze suggereren dat de moeilijkheden voortkomen uit “te veel vooruitgang” in plaats van uit een economisch systeem dat mensen in de steek heeft gelaten. 

De immense concentratie van politieke en economische macht in de handen van een kleine, mannelijke elite die zichzelf boven elke vorm van verantwoording stelt, bestendigt een maatschappelijk model dat vandaag de gelijkheid ondermijnt en de onderdrukking van fundamentele rechten voedt. In dit kader moeten we ernstig vrezen voor een aanzienlijke achteruitgang van de rechten van vrouwen. Zonder een krachtige tussenkomst van de regeringen zal de erosie van de moeizaam verworven vooruitgang van de afgelopen decennia alleen maar versnellen. 

België ontsnapt niet aan deze dynamiek. De valse notie van “besturen als ingenieurs” wordt gebruikt om besparingen te rechtvaardigen die de sociale vangnetten verzwakken, terwijl fiscale niches en optimalisatiestrategieën het de grote vermogens nog steeds mogelijk maken hun eerlijke bijdrage aan belastingen te ontwijken.

De pensioenhervorming dreigt in de eerste plaats vrouwen te benadelen en hun bestaansonzekerheid te vergroten.

De samenstelling van de regering-De Wever illustreert deze reactionaire tendens. Op de eerste officiële foto, genomen in het Koninklijk Paleis, zullen we ons herinneren hoe de vrouwelijke leden van de regering in de schaduw verdwenen achter de mannen op de voorgrond. Maar los van dit symbolische beeld en het gebrek aan gendergelijkheid, zijn er in het politieke project van de regering zelf verontrustende tekenen van een totale afwezigheid van aandacht voor de rechten en de situatie van vrouwen. 

De pensioenhervorming dreigt in de eerste plaats vrouwen te benadelen en hun bestaansonzekerheid te vergroten, met name door de afschaffing van het overlevingspensioen en de invoering van een malus van 5% per jaar bij vervroegde pensionering. Deze maatregelen zullen hen des te harder treffen, aangezien velen van hen deeltijds werken of beroepen uitoefenen met een hoge mate van fysieke en mentale belasting.

Bovendien zal de verhoging van het aantal vereiste loopbaanjaren om de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen te vermijden of om aanspraak te maken op vervroegd pensioen vooral degenen treffen wier loopbaan werd onderbroken door familiale verplichtingen. 

Daarnaast zal de flexibilisering van de arbeidsmarkt hun bestaansonzekerheid verder vergroten, aangezien vrouwen oververtegenwoordigd zijn in sectoren zoals handel, thuiszorg en de gezondheidszorg. Zij zullen rechtstreeks worden getroffen door de annualisering van de werktijden en de toename van niet-verhoogde overuren, wat het nog moeilijker maakt om werk en privéleven met elkaar te verzoenen. 

De maatregelen met betrekking tot langdurig zieken zullen vooral vrouwen treffen. Zij vertegenwoordigen 60% van de gevallen van invaliditeit, en binnen de categorie van burn-out en depressies loopt dit aandeel zelfs op tot 69%. Door strengere controles en een verhoogde druk op werknemers die zich in ziekteverlof bevinden, negeren deze maatregelen de realiteit van de aandoeningen die vooral vrouwelijke werknemers in de zwaarste sectoren treffen. 

Het is waar dat de regering enkele positieve maatregelen aankondigt, zoals een actieplan rond endometriose en de versterking van hulpcentra voor slachtoffers van seksueel geweld. Maar deze noodzakelijke initiatieven zullen niet volstaan om de structurele achteruitgang die zich opstapelt te compenseren. De uitbreiding van het recht op abortus wordt doorgeschoven naar toekomstige debatten, wat betekent dat er op korte termijn geen concrete vooruitgang te verwachten valt. 

Nog cynischer is dat het regeerakkoord van de regering-De Wever, als afsluiting van de passage over de strijd tegen gendergerelateerd geweld, voorziet in een drastische besparing van 25% op het budget van Unia en een audit van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Dit illustreert een duidelijke intentie om wantrouwen te zaaien en de instrumenten voor de bestrijding van discriminatie en de verdediging van rechten af te breken. 

Achter de retoriek van budgettaire verantwoordelijkheid schuilt een beleid dat ongelijkheden vergroot en de financiële autonomie van vrouwen ondermijnt. De regering probeert een imago van competentie, verantwoordelijkheid en pragmatisme uit te stralen. Maar haar beleid onthult een diep ideologische inzet voor de bescherming van de rijkdom aan de top, terwijl de controle over de midden- en arbeidersklasse wordt aangescherpt. Het is een systeem waarin financiële discipline niet wordt opgelegd aan degenen die het zich kunnen veroorloven, maar aan degenen die er niet aan kunnen ontsnappen.