‘De NMBS mag niet samenwerken met een bedrijf dat de illegale bezetting van de Palestijnse gebieden steunt’

Elena Aoun & Michel Gevers (UCL)

15 april 2025
Opinie

Open brief aan federaal minister van Mobiliteit Jean-Luc Crucke

‘De NMBS mag niet samenwerken met een bedrijf dat de illegale bezetting van de Palestijnse gebieden steunt’

In een open brief vragen UCL-professoren Elena Aoun en Michel Gevers aan federaal minister van Mobiliteit Jean-Luc Crucke (Les Engagés) om een contract tussen de NMBS en het Spaanse bedrijf CAF af te wijzen. De reden? ‘CAF schendt flagrant het internationaal recht en steunt de Israëlische bezetting via zijn werkzaamheden in illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden.’

Geachte minister Jean-Luc Crucke,    

Wij zijn heel bezorgd over de aankondiging door de NMBS, waar u de bevoegde minister van bent, dat zij van plan is om een contract aan te gaan met het bedrijf CAF (Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles), voor een bedrag van 3 miljard euro, met het oog op de vernieuwing van enkele honderden treinen.   

CAF schendt flagrant het internationaal recht en steunt de Israëlische bezetting via haar werkzaamheden in illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden, onder meer door de uitbreiding van de Jerusalem Light Rail (JLR).

Talloze internationale teksten, zoals resolutie 242 (1967) van de Veiligheidsraad  en verklaringen van de Europese Unie, hebben in de afgelopen decennia consequent de onwettigheid onderstreept van de Israëlische bezetting van de in 1967 met geweld veroverde Palestijnse gebieden. Deze bezetting is onder meer in strijd met artikel 49 van de Vierde Conventie van Genève . In haar recent advies in juli vorig jaar, bevestigde het Internationaal Gerechtshof , het hoogste orgaan in het internationaal recht, dat door België wordt erkend, het illegale karakter van de bezetting en van het Israëlische beleid dat ermee gepaard gaat. 

Door dit contract van 3 miljard euro aan CAF toe te kennen zou de NMBS en haar toezichthoudende autoriteiten medeplichtig zijn aan het illegale beleid dat het bedrijf in de Palestijnse gebieden voert. 

Er bestaat vandaag geen enkele dubbelzinnigheid noch over het illegale karakter van de bezetting noch over de systematische segregatie – door sommige organisaties, waaronder ook Israëlische, benoemd als apartheid. Toch neemt CAF hieraan deel door de uitbreiding en aanleg van verschillende JLR-lijnen die Israëlische nederzettingen in bezet gebied verbinden met West-Jeruzalem.

Niet onbelangrijk is dat de meerderheid van de Palestijnen in de bezette gebieden, uitgesloten worden van het gebruik ervan. Bovendien is de bouw van het JLR-netwerk gebaseerd op de illegale toe-eigening van Palestijns land en draagt ze bij aan de versnippering van de bezette gebieden, met inbegrip van de wijken in Oost-Jeruzalem .  

Door dit contract van 3 miljard euro aan CAF toe te kennen zou de NMBS en haar toezichthoudende autoriteiten medeplichtig zijn aan het illegale beleid dat het bedrijf in de Palestijnse gebieden voert. Zoals elke onderneming, en a fortiori een publieke onderneming, heeft de NMBS niet alleen een ethische verantwoordelijkheid, maar ook een wettelijke verplichting om geen contract toe te kennen aan bedrijven, die betrokken zijn bij de erkenning of hulp en bijstand bieden aan de Israëlische bezetting, de kolonisatie en de onderdrukking waar miljoenen Palestijnen het slachtoffer van zijn.

Bovendien zou de ondertekening van de overeenkomst door de NMBS, indien bevestigd, via uw ministerie ook de institutionele geloofwaardigheid van de Belgische Staat in zijn geheel aantasten: het Internationaal Gerechtshof heeft onlangs met betrekking tot de bezetting bevestigd dat ‘alle staten verplicht zijn om de huidige situatie van de door Israël bezette gebieden als onwettig te beschouwen en om geen hulp of bijstand te verlenen aan het in stand houden van een situatie die geschapen wordt door de continue aanwezigheid van Israël in de bezette Palestijnse gebieden’. 

De Belgische Staat heeft zich reeds eerder uitgesproken tegen de illegale Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden, die deze overeenkomst met CAF in feite zou steunen en aanmoedigen. 

Als we willen vermijden dat er een nieuwe zwarte bladzijde wordt geschreven in de geschiedenis van de NMBS en van ons land, dat ook een verdediger is van het internationaal recht en in september 2024 voor het advies van het ICJ stemde tijdens de Algemene Vergadering van de VN, is het absoluut noodzakelijk dat dit contract niet aan CAF wordt toegewezen. 

We zijn ons er ons wel degelijk van bewust dat de andere bedrijven in de running, Siemens en Alstom, eveneens medeplichtig zijn aan het Israëlische beleid van bezetting en kolonisatie van Palestijns gebied. Het zou een eer zijn voor België en ook voor u die verantwoording moet afleggen aan de huidige en toekomstige generaties Belgen, als de NMBS ook deze bedrijven zou afwijzen en opnieuw een aanbesteding zou uitschrijven waarin duidelijk wordt aangegeven dat ze het contract niet willen toevertrouwen aan instellingen die medeplichtig zijn aan massale schendingen van de mensenrechten en het internationaal recht! 

Men zou kunnen opwerpen dat, met of zonder België, de zaken niet zullen veranderen, dat er te veel belangen op het spel staan om stil te staan bij ethische of juridische bezwaren met betrekking tot het Palestijnse volk dat onder de bezetting leeft.  Toch willen we beroep doen op uw geweten, maar ook op wat we hebben geleerd van de geschiedenis van de kolonisatie en van de oorlogen die onze landen hebben geteisterd, in het bijzonder die van 1939-1945: deze wreedheden zijn gebaseerd op onze verantwoordelijkheden, en de directe of indirecte medeplichtigheid zal uiteindelijk worden ontmaskerd.  

Wij danken u van harte voor de aandacht die u aan ons schrijven wilt schenken. 

De open brief van professoren Elena Aoun en Michel Gevers werd ondertekend door verschillende academici:

  • Andreia Lemaître, Professeure en Etudes du développement, UCLouvain 

  • Andrea Giammanco, Directeur de recherches en Physique, UCLouvain 

  • Max Bautista-Perpinyà, Boursier FNRS Aspirant, doctorant en philosophie, UCLouvain 

  • Mathias Loutsch, Assistant et doctorant en philosophie, UCLouvain 

  • Claude Veraart, Professeur émérite, Faculté de médecine, UCLouvain 

  • Camille Boever, doctorante en sciences psychologiques, UCLouvain 

  • Esmeralda Gerritse, Assistante et doctorante en économie, UCLouvain 

  • Carlos Reffers Maza, Bibliothécaire, UCLouvain 

  • Christine Flamand, Chargée de cours et chercheuse, Faculté de Droit, UCLouvain 

  • Andres Tanasijczuk, Assistant de recherche en physique, UCLouvain 

  • Philippe Marbaix, Chercheur dans le domaine des changements climatiques, UCLouvain 

  • Pierre Defrance, Professeur émérite, Faculté des Sciences 

  • Françoise Bartiaux, Professeure émérite, Faculté des sciences économiques, sociales et politiques, UCLouvain 

  • Pierre Piret, Professeur en Etudes littéraires et théâtrales, UCLouvain 

  • Claire Debucquois, Chargée de recherche FNRS, UCLouvain 

  • Victoria Van Gheem, Assistante et doctorante en philosophie, UCLouvain 

  • Clarisse Van Belleghem, doctorante en sciences politiques, UCLouvain 

  • Olivier Paye, Professeur, UCLouvain (Saint-Louis Bruxelles) 

  • Prabal Shrestha, Assistant Professeur Sustainable Finance, UCLouvain  

  • Moragne Senden, Chargée de cours invitée, Faculté des sciences de l’éducation, UCLouvain 

  • Marta Sábado Novau, Professeure de littérature comparée, UCLouvain 

  • Camille Brasseur, Assistante et doctorante en philosophie, UCLouvain (Saint-Louis Bruxelles) 

  • Maëva Herriau, Assistante et doctorante en philosophie, UCLouvain 

  • Barbara Fraipont, Maître de langue principal, UCLouvain (Saint-Louis Bruxelles)  

  • Kevin Chalas, doctorant en philosophie, UCLouvain 

  • Florian De Bundel, Boursier FNRS Aspirant, doctorant en sciences économiques, UCLouvain  

  • Ahmed Adrioueche, Maître de langue principal, UCLouvain 

  • Lorena Izaguirre, Chargée de recherches FNRS, UCLouvain 

  • Pierre Courtoy, professeur émérite a la Faculté de Médecine et de Médecine Dentaire, UCLouvain 

  • Marie Verhoeven, Professeure, UCLouvain 

  • Jean-Marie Frère. Professeur émérite, ULiege. 

  • Jan Tavernier, Prof. Em. UGent 

  • Barbara Van Dyck, Research fellow, Universite Libre de Bruxelles 

  • Lieven De Cauter, prof . em. KU Leuven 

  • David Jamar, sociologue, UMONS 

  • Thomas Van Riet, prof. KU Leuven 

  • Serge Deruette, professeur de sciences politiques, UMONS 

  • Karel Arnaut, prof. KU Leuven 

  • Humblet Perrine, prof hon ULB 

  • Nozomi Takahashi, former senior scientist, VIB-UGent 

  • Marissal, Pierre, chercheur ULB 

  • Wallenborn, Grégoire, prof. ULB 

  • Michel Staszewski, chercheur invité ULB 

  • Serge Gutwirth, Prof. Em. of Human Rights VUB 

  • Kris Thielemans, Prof. Em of Immunology VUB 

  • Patrick Deboosere, Prof. Em. Demography VUB 

  • Lieve Franssen, muziekpedagoge  

  • Leon Verbruggen, retired Prof. of Rheumatology VUB  

  • Christian Vandermotten, prof. Émérite ULB, Académie royale de Belgique 

  • Jean-Jacques Amy, Em. Hoogleraar VUB 

  • Frank Roels, MD PhD, emeritus professor UGent 

  • Marc David, emeritus professor Uantwerpen 

  • Frans Daems, em. prof.dr. UAntwerpen 

  • Aernouts Nele, prof. VUB 

  • Judith Campagne, PhD-researcher Philosophy VUB 

  • Gert Van Hecken, professor, UAntwerp  

  • Ali Al-Zawqari, postdoc, VUB 

  • Koen Bogaert, Professor, UGent 

  • Mateo Alaluf, prof hon ULB 

  • Anne Morelli, Prof hon ULB 

  • Mona Aviat, PhD researcher, ULB 

  • Neuray Claire, scientific collaborator ULB 

  • Marie Ruyffelaere, PhD researcher, ULB 

  • Pierre Gillis, professeur honoraire à l'UMONS 

  • Geert van Loo, Prof., UGent 

  • Pierre Lannoy, professeur, ULB 

  • Leila Mouhib, maîtresse de conférences et chargée de cours, ULB et UMONS 

  • Hlima Belkasmi, Assistante de recherche, UCLouvain 

  • Katia Delvaille, Professeur invité, UClouvain 

  • Omar Jabary Salamanca, Research Fellow, UGent 

  • Špela Lemež, PhD researcher, KU Leuven 

  • Nouria Ouali, Prof hon ULB 

  • Michel Lisse, Professeur à La Faculté de Philosophie, arts et Lettres (UCLouvain), chercheur qualifié du FNRS 

  • Florence Degavre, Professeure UCLouvain 

  • Jacinthe Mazzocchetti, Professeure, UCLouvain 

  • Jacques Moriau, sociologue, ULB 

  • Lucile Denis, Assistante-doctorante. UCLouvain Saint-Louis Bruxelles  

  • Gaëlle Chantrain, Professeure, UCLouvain. 

  • René Plisnier, Chef de travaux retraité UMONS 

  • Maha Abdallah, graduate teaching assistant and PhD researcher, University of Antwerp.  

  • Adnen Jdey, Chargé de recherches FNRS – UCLouvain  

  • Leander Meuris, Prof., UGent 

  • Renaud Pleitinx, Professeur de théorie et de projet d’architecture, UCLouvain LOCI-Tournai 

  • Géraldine André, Professeure, UCLouvain 

  • Adriana Costa Santos, doctorante en sciences sociales et politiques, UCLouvain Saint-Louis Bruxelles 

  • Hala Abi Saleh, Doctorante, UCLouvain 

  • Pieter Lagrou, professeur ULB 

  • Guillaume Périlleux, Professeur UMONS 

  • Yves Moreau, Professeur, KU Leuven 

  • Alice Mouton, chargée de cours invitée, UC Louvain 

  • Elsa Roland, chargée de cours, UNamur 

  • Gauthier Dierickx, Doctorant, UCLouvain 

  • Guy Lebeer, Prof Hon ULB 

  • Lena Imeraj, Ass. Prof. Sociology & Urban Studies VUB 

  • Soukaina Sbihi, Chercheuse ULB 

  • Paolo SH Favero, Professor, University of Antwerp 

  • Adriana Moreno Cely, Postdoc, VUB 

  • Apolline Dupuis, Assistante et doctorante, UMONS 

  • Bengisu Girenizli, PhD researcher, UHasselt 

  • Dubreucq Anne, Professeur, ULB  

  • Wolff Eléonore, Professeur, ULB 

  • Xavier May, chercheur ULB 

  • Sylvie Carbonnelle, sociologue, ULB 

  • Nicolas Moens, doctorant, UCLouvain 

  • Nicolas Vallaey, Student, KU Leuven 

  • Jakob Ghafariyan Mogharab, student, KU Leuven 

  • Leo Tan Guang Hao, Student, KU Leuven 

  • Kate Murphy, PhD researcher, UGent and KU Leuven 

  • Sonja Faaren Ruud, postdoc, KU Leuven 

  • Yasmine Bennis, PhD researcher, UCLouvain  

  • Raoul Rombouts, PhD researcher, UGent 

  • Baptiste Cassart, étudiant UCLouvain 

  • Cheyenne Van Wulpen, zorgcoördinator KU Leuven 

  • Luz Goossens, student, KU Leuven 

  • Sarah Derveeuw, PhD researcher, UGent 

  • Hoang Bao Ngoc Nguyen, Student, KU Leuven 

  • Lien Totté, Student, KU Leuven 

  • Piret Joachim, PhD researcher, VUB 

  • Laridon Amaury, PhD researcher, VUB 

  • Faugier Loreline, Research & Operation Coordinator, VUB 

  • Geertrui Van Overwalle, professor em. Faculteit Rechtsgeleerdheid en Criminologie, KU Leuven 

Deze open brief staat los van de MO*redactie.