“‘‘Wat baten spiraal en pil … als men het debat over abortus niet voeren wil?’’

Elk jaar moeten zo’n 400 vrouwen uitwijken naar Nederland omdat ze in België niet op tijd toegang krijgen tot de juiste zorg. Dat cijfer komt niet van ons, maar van de Nederlandse overheid. Wat we níét weten, is hoeveel vrouwen níet kunnen gaan: omdat ze het geld niet hebben, geen netwerk, of denken dat ze strafbaar zijn.

Dat laatste klopt trouwens helemaal niet, maar de misinformatie tiert welig. Is er hulp nodig, dan zullen er altijd organisaties zijn die volledig binnen de wet zullen ondersteunen.

Alleen bij abortus houden we halsstarrig vast aan een verhaal van schuld en verantwoordelijkheid.

Maar dat het überhaupt nodig is om de grens over te steken, blijft absurd en is uniek in het abortusdossier. Een vasectomie? Geen arts die weigert of ongevraagd zegt dat het toch wel zonde is, geen verplichte bedenktijd of spontane lezing rond voortplanting. En al zeker geen wettelijk vastgelegde zesdagenregel, dat vreemde getal waardoor je al snel langer moet wachten – want wie werkt er op zondag? Voeg daar de strikte termijn aan toe, en je krijgt een systeem waarin het recht op abortus te vaak verdwijnt nog voor je goed en wel beseft dat je het nodig hebt.

En dan is er nog het morele oordeel. De voorspelbare reacties van hardliners: ‘Ze had maar voorzichtiger moeten zijn’, ‘Wie wacht er nu zo lang?’ Alsof iedereen een feilloos leven leidt. In zowat elk ander domein erkennen we dat het leven grillig is, dat mensen fouten maken of simpelweg overvallen worden door omstandigheden. Alleen bij abortus houden we halsstarrig vast aan een verhaal van schuld en verantwoordelijkheid. Alsof de keuze er altijd is, laat staan eenvoudig.

‘We weten niet eens wie die 400 vrouwen zijn’, klinkt het dan. Maar dat weten de hulporganisaties wél. Ze kennen hun verhalen. En wat blijkt? Er is geen typisch profiel. Het zijn gewoon mensen die door het leven buiten de Belgische termijn vallen. En ze zijn met zoveel dat je ze al bent tegengekomen bij het winkelen, op restaurant of aan de familietafel. Wat wil men dan? Dat zij zich publiekelijk moeten verantwoorden, uit de schaduw stappen en zich blootstellen aan het oordeel van zij die hen moordenaars noemen?

Als deze opinie scherp klinkt, dan klopt dat. Al jaren worden voorstanders van een hervorming geacht beleefd te blijven, rapporten op te stellen en vooral geduld te hebben. Ondertussen wordt er in de politiek gegoocheld met definities, gejongleerd met procedures, en geschermd met valse dilemma’s. De politieke kaarten werden inmiddels al even gelegd en ze zijn een pak interessanter dan je zou vermoeden.

De geschiedenis leert ons dat enkel een parlement dat vrij kan werken hier knopen in kan doorhakken. De dekking om dat te doen, zit zowel in de regering als in de oppositie. Dat is het interessante. Er bestaat enkel een vetomacht als men gelooft dat die bestaat. Verandering vereist actie.

Het is aan de pleitbezorgers om dat waar te maken.