“‘‘Gezinnen uit elkaar houden is niet bepaald goed migratiebeleid’’

De regering presenteert het wetsontwerp als een maatregel die noodzakelijk is om de instroom van migranten te beperken. De verwachting is dat strengere voorwaarden en langere wachttijden voor gezinshereniging de “migratiestromen” zullen afremmen. Dit argument klinkt logisch, maar wordt niet ondersteund door wetenschappelijk onderzoek of door de praktijk in andere landen.

Recente studies tonen aan dat strengere regels rond gezinshereniging de migratiestromen niet doen verminderen, maar wél leiden tot informele, risicovolle vormen van migratie. In Nederland leidde een gelijkaardige verstrenging niet tot minder gezinsmigratie, maar tot een toename van de onveilige gezinsvorming buiten het officiële systeem.

Extra wachttijden

Het Belgische wetsontwerp introduceert extra wachttijden: twee jaar voor subsidiair beschermden, mensen die bescherming krijgen omdat ze bij terugkeer ernstig gevaar zouden lopen, maar niet voldoen aan de strikte definitie van de term ‘vluchteling’.

Minderjarigen zouden formeel zijn vrijgesteld, maar door de structurele achterstand bij de administratie wacht ook deze groep in de praktijk vaak vele maanden. Voor kinderen betekent dat jaren zonder ouders leven, in een context van onzekerheid die hun ontwikkeling zwaar belast.

Bij families uit conflictgebieden als Gaza is elke extra maand wachten niet alleen een emotionele kwestie, maar soms ook letterlijk een kwestie van veiligheid en overleven.

Daarnaast stelt het wetsontwerp onrealistische eisen rond de indieningstermijn van documenten die moeten worden voorgelegd, zoals geboorteaktes uit oorlogsgebieden waar administraties vaak zijn vernietigd of niet functioneren.

In onze werking zien we hoe ouders er alles aan doen om bewijsstukken te verzamelen, maar geregeld vastlopen op administratieve obstakels of veiligheidsproblemen. Ambassades zijn gesloten, documenten onvindbaar.

Ondertussen gaan de maanden voorbij, gaan de kindertijd en familiebanden verloren. Wij spreken elke dag met ouders die worstelen met deze realiteit. Die kijken naar hun gsm in de hoop geen slecht nieuws te krijgen. Die hun kinderen al jaren niet gezien hebben.

Het wetsontwerp voorziet te weinig uitzonderingen of flexibele procedures voor zulke situaties, terwijl internationale rechtsnormen daar wél op aandringen.

Ongelijke behandeling

Het wetsontwerp dreigt ook families in klassen te verdelen. Personen met een erkende vluchtelingenstatus krijgen betere rechten dan subsidiair beschermden, hoewel het gevaar voor de familieleden vaak identiek is. Die ongelijkheid is niet alleen onrechtvaardig, ze is ook inefficiënt. Ze leidt tot meer juridische betwistingen en langere procedures en verhoogt het risico op internationale veroordelingen, met aanzienlijke maatschappelijke en financiële kosten tot gevolg.

Een doordacht, menswaardig gezinsherenigingsbeleid is niet alleen een ethische keuze, maar ook een strategische investering in de samenleving.

En dat terwijl we weten wat er wél werkt. We zien het telkens opnieuw: families die snel worden herenigd, integreren aanzienlijk vlotter. Kinderen in een stabiele gezinscontext presteren beter op school.

Ouders die niet in permanente ongerustheid verkeren over achtergebleven gezinsleden, bouwen sneller een zelfstandig bestaan op. Een snelle hereniging vermindert bovendien de afhankelijkheid van sociale hulp en verlicht de druk op welzijnsdiensten.

Een doordacht, menswaardig gezinsherenigingsbeleid is dus niet alleen een ethische keuze, maar ook een strategische investering in de samenleving.

Bijsturen is nodig

Wij roepen dan ook op om dit beleid bij te sturen. Het beleid moet steunen op feiten, niet op vermoedens. Subsidiair beschermden moeten dezelfde rechten op gezinshereniging krijgen als erkende vluchtelingen. Schaf onhaalbare inkomensvoorwaarden af, zoals de 2.100 euro netto per maand die ook voor veel werkende Belgen niet haalbaar is. Beperk de wachttijd van de gezinsherenigingsprocedure tot een redelijke termijn, maximaal negen maanden, zoals ook in andere Europese landen haalbaar blijkt. Vergemakkelijk de modaliteiten van de indiening. En bij het beoordelen van documenten moet de zin voor realiteit primeren, zeker wanneer oorlog of vervolging de toegang tot bewijs bemoeilijken.

Vandaag is een belangrijk moment. We kunnen kiezen voor een koers die families uit elkaar trekt, de bureaucratie vergroot en uiteindelijk meer kost dan ze oplevert. Of voor een beleid dat inzet op samenleven, stabiliteit en realistische, werkbare oplossingen.

Migratie managen vraagt geen hogere muren, maar betere bruggen — tussen wet en mens, tussen beleid en realiteit. Laat België tonen dat het recht op een gezinsleven hier geen lege belofte is, maar een fundamenteel principe dat we ook daadwerkelijk durven waar te maken.