Alaa Jbour
Pleidooi voor een aanpak gericht op menselijkheid, integratie en gedeelde verantwoordelijkheid
“‘‘Migratie is geen dreiging, maar een menselijke realiteit die om een humane aanpak vraagt’ ’
De beleidsverklaring van minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) hanteert een harde, afstandelijke retoriek die migratie reduceert tot een ‘crisis’ en een ‘onhoudbare situatie’, vindt voormalig asielzoeker en Syrische Belg Alaa Jbour. Dit discours, dat inspeelt op angst en doemdenken, miskent volgens hem de realiteit van mensen die op de vlucht zijn voor oorlog, vervolging en extreme armoede.
Mensen die asiel aanvragen, doen dit niet uit luxe of opportunisme. Het zijn vaak gezinnen die alles achterlaten in de hoop op een veilig en waardig bestaan. Het idee dat 'migratiekinderen' als strategie worden ingezet, zoals minister Van Bossuyt beweert, negeert de harde waarheid: ouders nemen levensveranderende beslissingen onder extreme omstandigheden, omdat er geen andere opties zijn.
De lange en complexe asielprocedures houden mensen jarenlang in onzekerheid en drijven hen verder in precair verblijf. De overheid draagt hierin een grote verantwoordelijkheid: door de wetgeving ontoegankelijk en onduidelijk te maken, creëert zij zelf de situatie waarin mensen buiten het systeem vallen.
Kinderen groeien op in onzekerheid, zonder de stabiliteit die nodig is om een toekomst op te bouwen. Het hoger belang van het kind zou altijd centraal moeten staan in een rechtvaardig migratiebeleid. In plaats van gezinnen te stigmatiseren, moet de overheid investeren in veilige en humane opvangstructuren die kinderen en hun families perspectief bieden.
Bovendien wordt vaak vergeten dat migratie een menselijke realiteit is die altijd heeft bestaan. Mensen verplaatsen zich om uiteenlopende redenen, en het is de taak van beleidsmakers om dit op een rechtvaardige en duurzame manier te beheren. In plaats van migranten te demoniseren, zouden we moeten kijken naar hoe we migratie op een menswaardige manier kunnen organiseren.
De waarde van lokale opvanginitiatieven (LOI’s)
Het schrappen van de premie voor lokale opvanginitiatieven (LOI’s) is een rampzalige beslissing met verstrekkende gevolgen. LOI’s zijn veel meer dan opvangplaatsen. Ze vormen de eerste stap naar integratie. In een kleinschalige, lokale context krijgen asielzoekers niet alleen onderdak, maar ook de kans om een netwerk op te bouwen, de taal te leren en zich voor te bereiden op een zelfstandig leven in de samenleving. Gemeenschappen tonen hier hun veerkracht en gastvrijheid, wat bijdraagt aan een inclusieve en stabiele samenleving.
Door mensen direct in contact te brengen met lokale bewoners, ontstaat er meer begrip en sociale samenhang. Dit staat in schril contrast met de massale, onpersoonlijke opvangcentra waar mensen vaak geïsoleerd raken en nauwelijks toegang hebben tot integratiekansen.
LOI’s zorgen ervoor dat nieuwkomers sneller zelfredzaam worden, wat zowel voor hen als voor onze samenleving gunstig is. De impact van deze initiatieven blijkt duidelijk uit de verhalen uit de migrantengemeenschap om mij heen: nieuwkomers die door dergelijke projecten een nieuwe start kregen, kinderen die eindelijk rust en stabiliteit vonden, en vrijwilligers die zich met toewijding inzetten voor een inclusieve samenleving.
Door deze aanpak krijgen mensen de kans om actief deel te nemen en zich sneller thuis te voelen, wat hun integratie en zelfredzaamheid aanzienlijk versterkt.
Mensen worden zorgvuldig toegewezen aan LOI’s op basis van hun kwetsbaarheid en de kans op erkenning. Bovendien draagt opvang op maat juist bij aan een snellere integratie, wat op lange termijn voordelig is voor de hele samenleving. 7
Het is schrijnend om te zien hoe politieke keuzes worden gemaakt op basis van retoriek die angst en verdeeldheid zaait.
Door mijn ervaring als eerst een asielzoeker en dan Syrische Belg, kunnen kleinschalige opvanginitiatieven niet alleen bescherming bieden, maar ook de mogelijkheid creëren om vanaf het begin actief deel te nemen aan de samenleving. Dit helpt niet alleen de nieuwkomers, maar ook de onze gemeenschappen waarin ze worden opgenomen, doordat wederzijds begrip en betrokkenheid worden versterkt.
Door een beter integratieproces en begeleiding op maat, kunnen nieuwkomers sneller de arbeidsmarkt betreden en een bijdrage leveren aan de samenleving. Dit leidt tot minder afhankelijkheid van sociale voorzieningen en een grotere economische participatie.
Solidariteit als basis voor een menswaardig beleid
Het afbouwen van humane opvangstructuren en het voeden van een crisisnarratief is een politieke keuze die niet alleen nieuwkomers, maar de hele samenleving schaadt. Door mensen in grootschalige en onpersoonlijke opvangcentra te duwen, vergroot men de afstand tot de samenleving en vermindert de kans op succesvolle integratie.
Het is schrijnend om te zien hoe politieke keuzes worden gemaakt op basis van retoriek die angst en verdeeldheid zaait. In plaats van een constructief debat over hoe migratie op een humane en effectieve manier kan worden beheerd, worden migranten afgeschilderd als een last.
Een samenleving wordt niet sterker door muren op te trekken, maar door bruggen te bouwen. LOI’s en andere humane opvanginitiatieven zijn geen overbodige luxe, maar essentiële schakels in een eerlijk en effectief migratiebeleid.
Migratie verdwijnt niet door repressief beleid. Wat werkt, is een aanpak gericht op menselijkheid, integratie en gedeelde verantwoordelijkheid. In plaats van opvang af te bouwen, moeten we investeren in structuren die zowel nieuwkomers als de samenleving ten goede komen.
Migratie is geen dreiging, maar een menselijke realiteit die om een humane aanpak vraagt. Een solidaire samenleving creëert kansen voor iedereen en bouwt aan een gezamenlijke toekomst.
Alaa Jbour is een Syrische Belg en werkt als communicatiemanager bij het European Commission's Scientific Advice Mechanism. De auteur schrijft in eigen naam. Dit artikel staat los van de MO*redactie.
Lees ook
Niets missen?
Abonneer je op (één van) onze nieuwsbrieven.
