Alaa Mattar
Tussen Gaza en het Westen: wanneer de betekenis van een akkoord verschilt
“‘‘We klampen ons vast aan het vredesakkoord zoals een drenkeling zich vastklampt aan een stuk wrakhout’’

Dronebeeld van de volledig vernielde Palestijnse stad Rafah op de grens met Egypte.

Dronebeeld van de volledig vernielde Palestijnse stad Rafah op de grens met Egypte.
Als je het bekijkt vanuit Europa, lijkt het logisch om het recent voorgestelde vredesakkoord voor Gaza af te wijzen, schrijft de gevluchte Palestijnse journalist Alaa Mattar. ‘Maar voor wie ín Gaza leeft, ziet dat akkoord er helemaal anders uit.’
‘Hoe kunt ge dit akkoord in godsnaam aanvaarden?’ Die vraag kreeg ik tijdens een gesprek met een van mijn buren in België, die er niet bij kon dat wij, als Palestijnen, zouden pleiten voor het aanvaarden van Trumps deal. Volgens hem moest dit akkoord, in zijn Amerikaans–Israëlische vorm, zonder aarzelen verworpen worden, want het diende geen enkel Palestijns belang. Het was achter gesloten deuren opgesteld na Trumps ontmoetingen met acht Arabische en islamitische staten, zonder ook maar één Palestijnse vertegenwoordiger erbij, en bovendien werd president Mahmoud Abbas of eender welke Palestijnse delegatie verhinderd om de Algemene Vergadering van de VN toe te spreken.
Mijn buur voegde er scherp aan toe: ‘Zelfs al zouden de Palestijnen het akkoord aanvaarden, er is geen enkele echte garantie dat het de genocide in Gaza stopt. Is het niet gewoon een valse wapenstilstand die de bezetting meer tijd geeft?’
Ik zweeg even, en antwoordde toen: ‘Misschien heb je gelijk als je het van hieruit bekijkt, vanuit Europa. Vanuit de buitenkant lijkt het conflict vooral te gaan over het Palestijnse recht op vrijheid en onafhankelijkheid. Maar voor wie ín Gaza leeft, ziet dat akkoord er helemaal anders uit.’
‘Voor ons is het aanvaarden van het meest recente vredesakkoord voor Gaza geen politieke keuze; het is gewoon een poging om nog één dag langer te overleven.’
Westerse lezers zien het akkoord doorgaans door de bril van het grotere politieke conflict: geen Palestijnse staat, geen rechtvaardige oplossing, geen garanties voor rechten. Vanuit dat standpunt lijkt verwerping inderdaad de enige rationele keuze. Maar voor ons in Gaza is het kader een ander: twee jaar onafgebroken bloedvergieten.
We weten dat aanvaarden een slechte beslissing is, maar we weten ook dat weigeren nog veel erger is. In dat akkoord zien wij een smal, pijnlijk venster, maar het enige dat misschien de vloed van bloed kan stoppen die elke dag minstens honderd levens eist. Voor ons is aanvaarden geen politieke keuze; het is gewoon een poging om nog één dag langer te overleven.
Mijn buur bleef luisteren, en zei dan, ongelovig: ‘Hoe kunnen sommige Arabische leiders dan akkoord gaan met het idee om een Brit, zoals Tony Blair, in Gaza aan te stellen als bestuurder? Is dat niet een dubbele vernedering voor uw volk? Uw bloed wordt elke dag vergoten, en zij zitten intussen te debatteren alsof Gaza een administratief project is dat een internationale manager nodig heeft!’
Ik glimlachte wrang en zei: ‘Ja, het is vernederend en beledigend. Maar in Gaza hebben wij die luxe van keuze allang niet meer. Wij leven tussen twee mogelijkheden: ofwel aanvaarden we wat misschien het bombarderen tijdelijk kan stoppen, ofwel berusten we in de zekerheid dat elke nieuwe dag tientallen, misschien honderden lichamen zal opleveren.
Voor de westerse humanist lijkt weigeren een principiële en legitieme houding. Voor ons is het een doodvonnis voor wie nog leeft. Geloof me, niemand in Gaza ziet dit akkoord als verlossing of rechtvaardigheid. Maar we klampen ons eraan vast zoals een drenkeling zich vastklampt aan een stuk wrakhout, niet omdat het hem redt, maar omdat het hem nog even boven water houdt in een zee van bloed.’
Wij Palestijnen weten dat dit akkoord het conflict niet beëindigt. Verzet is geen voorbijgaand feit; het is een fundamenteel recht, diepgeworteld in onze grond en in ons geheugen. De middelen kunnen veranderen, generaties elkaar opvolgen, maar het recht op ons vaderland kan niet uitgewist worden. Ons verzet zal doorgaan tot we onze vrijheid hebben en onze staat kunnen uitroepen.
Tot slot wil ik aan de westerse lezer zeggen: van veraf lijkt dit akkoord misschien een ‘pijnlijk en onrechtvaardig document.’ Maar in Gaza ziet het eruit als de dunne lijn tussen leven en dood. Wij kiezen niet tussen rechtvaardigheid en onrechtvaardigheid, maar tussen dagelijkse uitroeiing en een tijdelijke pauze in het bloeden.
Alaa Mattar is een Palestijnse journalist die in 2008 zware verwondingen opliep aan het hoofd na een Israëlisch bombardement. Na een jarenlange zoektocht naar adequate medische hulp kreeg hij in 2023 een vluchtelingenstatus en medische verzorging in België. Zijn vrouw en dochter kwamen in juni 2024 om bij een luchtaanval op Rafah.
De meningen en standpunten in deze opiniebijdrage zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs die van de MO*redactie.
Meer over het conflict in Gaza
Word proMO*
Vind je MO* waardevol? Word dan proMO* voor slechts 4,60 euro per maand en help ons dit journalistieke project mogelijk maken, zonder betaalmuur, voor iedereen. Als proMO* ontvang je het magazine in je brievenbus én geniet je van tal van andere voordelen.
Je helpt ons groeien en zorgt ervoor dat we al onze verhalen gratis kunnen verspreiden. Je ontvangt vier keer per jaar MO*magazine én extra edities.
Je bent gratis welkom op onze evenementen en maakt kans op gratis tickets voor concerten, films, festivals en tentoonstellingen.
Je kan in dialoog gaan met onze journalisten via een aparte Facebookgroep.
Je ontvangt elke maand een exclusieve proMO*nieuwsbrief
Je volgt de auteurs en onderwerpen die jou interesseren en kan de beste artikels voor later bewaren.
Per maand
€4,60
Betaal maandelijks via domiciliëring.
Meest gekozen
Per jaar
€60
Betaal jaarlijks via domiciliëring.
Voor één jaar
€65
Betaal voor één jaar.
Ben je al proMO*
Log dan hier in